Terugblik: Event sociale en arbeidsrechten in het beleggingsbeleid

Op 17 december organiseerde Towards Sustainability in Brussel een themadag rond sociale rechten en mensenrechten binnen duurzaam beleggen. Sociale rechten waren al in de jaren ’90 een kernonderdeel van uitsluitingscriteria bij de eerste duurzame fondsen. Zo bouwden de fondsen van BACOB (de voorganger van Belfius) voort op coöperatieve vakbondsprincipes. Tijdens deze bijeenkomst deelden experts uit verschillende sectoren strategieën om duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid verder te verankeren in de financiële sector.

VN-principes en de kracht van samenwerking

Selim Boudhabhay, Responsible Investment Manager bij Principles for Responsible Investment (PRI), schetste hoe VN-ondersteunde richtlijnen financiële instellingen helpen duurzaamheid in hun beleid te integreren. PRI vertegenwoordigt meer dan 5.000 ondertekenaars en $128 biljoen aan activa. Boudhabhay wees op bestaande kaders zoals de UN Guiding Principles on Business and Human Rights en de OECD Guidelines for Multinational Enterprises, beide sinds 2011 essentieel bij het screenen van sociale risico’s.

Hij benadrukte ook dat de sociale pijler binnen ESG evolueert. Naast arbeidsrechten omvat ze nu onderwerpen zoals databescherming en ethische vraagstukken rond AI-gebruik. Het verzamelen en kwantificeren van sociale indicatoren blijft echter uitdagend. Om hieraan tegemoet te komen, verwees Boudhabhay naar Advance, een PRI-initiatief waarbij institutionele beleggers samenwerken om mensenrechten te bevorderen. Dit platform richt zich specifiek op vijfentwintig mijnbouwbedrijven en vijftien bedrijven in de hernieuwbare energiesector, die sterk afhankelijk is van zeldzame mineralen. “Bij de energietransitie moeten we vermijden dezelfde fouten te maken als in de fossiele industrie,” benadrukte Boudhabhay.

Praktische toepassing van regelgeving

Matthew Welch, Responsible Investment Specialist bij Degroof Petercam AM, belichtte hoe regelgeving, zoals de CSDDD en CSRD, bedrijven aanspoort tot meer dialoog en aanpassingen. Hij onderstreepte het belang van zowel ex-ante uitsluitingen (zoals normatieve screening op basis van OESO-richtlijnen) als ex-post uitsluitingen bij controverses.

Welch illustreerde hoe samenwerking met NGO’s en journalisten kan leiden tot een scherpere analyse. Zo schakelde DPAM een onderzoeksjournalist in om controverses te ontdekken die door ESG-dataproviders over het hoofd waren gezien. “ESG-data vormen slechts het startpunt,” stelde hij. “Door gerichte verfijning en samenwerking kunnen we meer impact creëren.” Een voorbeeld van DPAM’s actieve betrokkenheid is het organiseren van dialogen tussen bedrijven, NGO’s en sectorspecialisten, wat verder reikt dan enkel data-analyse.

De sociale dimensie: kern van ESG

Michael Herskovich, Global Head of Stewardship bij BNP Paribas Asset Management, benadrukte dat de sociale component historisch de basis vormde van ESG. Hij verwees naar de 3E’s van BNP: Energy Transition, Healthy Ecosystems en Equality, waarbij vooral de dialoog met bedrijven een sleutelrol speelt.

“Zelfs een kleine aandeelhoudersminderheid kan bedrijven tot verandering dwingen,” aldus Herskovich. In de VS leidt de dreiging van een aandeelhoudersvoorstel vaak al tot compromissen vóór de stemming. Hij gaf voorbeelden van hoe actieve betrokkenheid – bijvoorbeeld via dialoog of het gezamenlijk indienen van voorstellen – multinationals kan stimuleren om sociale kwesties aan te pakken.

Ethische dilemma’s en consistentie

Luc van Liedekerke, Voorzitter van het geschiktheidscomité van Towards Sustainability, kaartte aan hoe ethische uitdagingen ontstaan wanneer bepaalde praktijken legaal zijn in een land maar in strijd zijn met ESG-normen. Matthew Welch verwees hierbij naar de beperkingen van anti-boycotwetten in de VS, die ESG-dataproviders beletten informatie over gevoelige regio’s zoals Palestina of de Westelijke Sahara te verzamelen. “In zulke gevallen moeten we blindvaren en andere bronnen, zoals NGO’s en onderzoeksjournalisten, inschakelen,” aldus Welch.

Herskovich merkte op dat consistentie essentieel blijft. Hoewel sommige bedrijven worden uitgesloten, kan indirecte blootstelling via indexbeleggingen blijven bestaan. Tom Van den Berghe, Managing Director van Towards Sustainability, benadrukte dat het label steeds vaker wordt toegepast op krediet- en verzekeringsactiviteiten. Dit vermindert indirecte bijdragen aan bedrijven die niet voldoen aan duurzaamheidsnormen.

Dialoog is cruciaal

Actieve betrokkenheid, samenwerking met NGO’s en het consequent toepassen van richtlijnen zijn cruciaal om sociale en arbeidsrechten te beschermen. Ondanks de uitdagingen in het kwantificeren van sociale indicatoren, tonen initiatieven zoals PRI en Towards Sustainability dat vooruitgang mogelijk is. Volgens Van Liedekerke blijft intensieve dialoog met bedrijven vooral een Angelsaksische praktijk, maar hij pleit ervoor om dit als toelatingsvoorwaarde voor het label verder te verankeren.

Luc Van Liedekerke, Voorzitter van het Geschiktheidscomité van Towards Sustainability

U kan de videos van de presentaties en het panel hieronder bekijken.